معامله فضولی در ملک مشاعی
به ملکی که چند نفر همزمان به صورت مشترکی و اشاعه مالک آن باشند را مال مشاعی مینامند. اشاعه ممکن است ارادی و با خواست طرفین و در قالب قرارداد باشد یا به صورت غیر ارادی و قهری از طریق مواردی مانند ارث ایجاد شود. برای فروش چنین مالی ابتدا میبایست به تقسیم آن مبادرت نمود. گاهی ممکن است مال قابلیت تقسیم یا افراز را نداشته باشد و شرکا نیز از فروش مال ناراضی باشند. در همچین مواقعی مشکلات حقوقی به وجود میآید.
دخل و تصرف در مال مشاع به اجازه و رضایت همه شرکا بستگی دارد. بنابراین هر معاملهای که رخ میدهد تا قبل از تقسیم مال یا کسب رضایت همه مالکین، تحت عنوان معامله فضولی مطرح میشود. بر همین اساس هر کدام از شرکا فارغ از میزان سهم خود، میتوانند برای تقسیم مال درخواستی را ارائه دهند.
برای فروش مال مشاعی ابتدا میبایست توسط شرکا برای افراز و تقسیم مال درخواستی نمود و هرگاه با نظر کارشناس، مال نیز قابلیت تقسیم شدن نداشته باشد، گواهی عدم افراز صادر میگردد و مالکین میتوانند به واسطه دادگاه مال مشاعی را بفروشند. به مال مشاعی که امکان تقسیم آن وجود نداشته باشد مال غیرقابل افراز میگویند.